در سال 2021، بازار صادرات جهانی فرش‌ها از جمله فرش‌های بافته شده، گره‌دار، و انواع دیگر به ارزش حدود 928 میلیون دلار رسید. این افزایش نشان‌دهنده رشد 19.1 درصدی در صادرات نسبت به سال 2020 است. صادرات فرش گره‌دار به تنهایی 0.0044 درصد از کل تجارت جهانی را به خود اختصاص داده است.
صنعت فرش به دلیل افزایش تقاضا برای محصولات خانگی و دکوراسیون داخلی، از رشد چشمگیری برخوردار بوده است. افزایش نوآوری در طراحی و تکنولوژی تولید، به همراه تمایل به سفارشی‌سازی محصولات، به این رشد کمک کرده است. در این صنعت، فرش‌های گره‌دار، با توجه به طراحی‌های پیچیده و ظرافت در ساخت، جایگاه ویژه‌ای دارند.
با این حال، افزایش قیمت مواد اولیه و نوسانات زنجیره تأمین، چالش‌هایی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است. به‌علاوه، افزایش تعرفه‌های دولتی می‌تواند مانعی برای رشد بازار باشد. با این وجود، فرصت‌های جدیدی مانند همکاری با شرکت‌های طراحی داخلی و افزایش تقاضا برای محصولات سفارشی وجود دارد.
برترین صادرکنندگان فرش در جهان
در سال 2021، هند بزرگترین صادرکننده فرش‌های گره‌دار در جهان بود و با صادرات 301 میلیون دلار در این حوزه پیشتاز بود. پس از آن، پاکستان با 82 میلیون دلار، نپال با 71.9 میلیون دلار، ایران با 71.7 میلیون دلار، و چین با 71.5 میلیون دلار قرار داشتند. این پنج کشور بخش عمده‌ای از صادرات جهانی را به خود اختصاص داده‌اند.
هند به دلیل نیروی کار ماهر و دسترسی به مواد اولیه با کیفیت، جایگاه نخست را در این بازار دارد. پاکستان و نپال نیز به دلیل طراحی‌های منحصربه‌فرد و مهارت‌های دستی، رقبای مهمی در این صنعت محسوب می‌شوند. ایران و چین نیز با تکیه بر تاریخچه غنی در تولید فرش، سهم قابل توجهی در بازار جهانی دارند.
صادرات فرش‌های گره‌دار به ویژه در کشورهای توسعه‌یافته مانند ایالات متحده، آلمان، و بریتانیا بسیار محبوب است. این کشورها به عنوان بزرگترین واردکنندگان فرش، به دنبال طرح‌ها و کیفیت‌های منحصربه‌فرد هستند که تولیدکنندگان آسیایی ارائه می‌دهند.
صادرات فرش دستباف از ایران
ایران یکی از بزرگترین صادرکنندگان فرش‌های دستباف در جهان است و محصولات خود را به کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده، آلمان، ژاپن، و ایتالیا صادر می‌کند. در سال 2021، ارزش صادرات فرش ایران به حدود 71.7 میلیون دلار رسید که نشان‌دهنده اهمیت این کالا در تجارت خارجی ایران است.
با توجه به هزینه‌های تولید و صادرات، فرش‌های ایرانی به عنوان یکی از محصولات با ارزش افزوده بالا در بازار جهانی شناخته می‌شوند. صادرات فرش برای ایران نه تنها یک منبع درآمد مهم است، بلکه به عنوان یک نماد فرهنگی و هنری نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. این محصولات به دلیل کیفیت بالا، طراحی‌های پیچیده، و استفاده از مواد اولیه طبیعی، در بازار جهانی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند.
با این حال، چالش‌هایی مانند افزایش رقابت از سوی کشورهای دیگر، تحریم‌های اقتصادی، و تغییرات سلیقه مصرف‌کنندگان می‌تواند بر صادرات فرش ایران تأثیرگذار باشد. به رغم این چالش‌ها، فرش ایرانی همچنان به عنوان یک کالای لوکس و مورد تقاضا در بازارهای جهانی باقی مانده است.
علاوه بر این ها، صادرات فرش به عراق نیز با سودآوری بسیار بالایی همراه است.
صادرات فرش دستباف از ایران به امارات دبی
در چهار ماه اول سال ۱۴۰۳، صادرات فرش‌های دستباف ایرانی به میزان ۱۳ میلیون دلار بوده است که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۱۲ درصد افزایش یافته است. این آمار نشان‌دهنده بهبود صادرات این محصولات پس از سال‌ها رکود است. بهبود وضعیت صادرات فرش دستباف ایران ناشی از کاهش و رفع برخی محدودیت‌های صادراتی بوده است.
امارات متحده عربی، به‌ویژه دبی، از بزرگترین واردکنندگان فرش‌های دستباف ایرانی محسوب می‌شود. یکی از دلایل اصلی این واردات، محبوبیت بالای فرش‌های ایرانی در بازار جهانی به دلیل کیفیت و طرح‌های منحصر به‌فرد آن‌هاست. همچنین، دبی به‌عنوان یک مرکز تجاری مهم در منطقه، از فرش‌های ایرانی نه تنها برای مصرف داخلی، بلکه به‌عنوان یک کالای تجاری برای صادرات مجدد به بازارهای دیگر استفاده می‌کند.
از دیگر دلایل واردات فرش‌های ایرانی توسط امارات می‌توان به تسهیلات تجارت و کاهش تعرفه‌های وارداتی اشاره کرد. ایران با کاهش تعرفه‌ها بر واردات مواد خام از جمله ابریشم، توانسته است تولید و صادرات فرش‌های ابریشمی را افزایش دهد. این تغییرات باعث افزایش تقاضا برای این محصولات در بازارهایی مانند امارات شده است.
علاوه بر این، صادرات صنایع دستی به دبی امارات از سودآوری بسیار بالایی برخوردار است.
انواع فرش دستباف صادراتی از ایران به دبی امارات
فرش‌های دستباف صادر شده از ایران به امارات تنوع زیادی دارند و شامل انواع مختلفی از قالی‌های سنتی و مدرن می‌شوند. فرش‌های کرمان، تبریز، اصفهان و نائین از جمله معروف‌ترین و محبوب‌ترین انواع فرش‌های ایرانی در بازار امارات هستند. این فرش‌ها به دلیل طرح‌ها و رنگ‌های متنوع، بافت دقیق و کیفیت بالا، توجه خریداران را جلب می‌کنند.
فرش‌های تبریز با نقوش پیچیده و استفاده از رنگ‌های تند، شهرت جهانی دارند و به‌ویژه در دبی مورد توجه خریداران بین‌المللی قرار می‌گیرند. فرش‌های کرمان نیز با طرح‌های زیبا و رنگ‌های گرم، در بازارهای لوکس دبی جایگاه ویژه‌ای دارند. فرش‌های نائین با تراکم بافت بالا و استفاده از نخ‌های ابریشمی، جزء گرانبهاترین فرش‌های صادراتی ایران محسوب می‌شوند.
از دیگر انواع فرش‌های صادراتی می‌توان به قالی‌های با طرح‌های مدرن و نوآورانه اشاره کرد که برای مشتریان جوان‌تر و فضاهای مدرن طراحی شده‌اند. این قالی‌ها با استفاده از طرح‌های مینیمالیستی و رنگ‌های متنوع، بازار جدیدی برای فرش‌های ایرانی ایجاد کرده‌اند.
صادرات چمدانی فرش به دبی
صادرات چمدانی فرش از ایران به دبی به دلیل سهولت در حمل و نقل و حجم پایین، یکی از روش‌های محبوب صادراتی است. هر سال تعداد زیادی از تجار و مسافران با خرید و حمل چمدانی فرش به دبی، در صادرات این محصول سهم دارند. این روش به تجار اجازه می‌دهد که بدون نیاز به طی کردن مراحل پیچیده گمرکی، فرش‌های خود را به‌طور مستقیم به بازارهای دبی عرضه کنند.
به‌طور کلی، حجم صادرات چمدانی فرش از ایران به دبی تحت تأثیر تغییرات در قوانین گمرکی و تجاری، تغییرات نرخ ارز، و نیز تقاضا در بازارهای هدف قرار دارد. به عنوان مثال، در سال‌های اخیر با تسهیل قوانین گمرکی و تجارت آزاد، میزان صادرات چمدانی افزایش یافته است.
همچنین، تجار فرش با توجه به نوع فرش، کیفیت و طراحی، محصولات خود را انتخاب و به بازارهای دبی می‌فرستند. این روش به خصوص برای فرش‌های دستباف گران‌قیمت که خریداران خاص خود را دارند، مناسب است.
